Blog prawniczy
Szkoda i jej rodzaje
Każdy z nas w życiu spotkał się z pojęciem szkody bądź nawet sam doznał działania osób lub czynników zewnętrznych, w wyniku którego wyrządzona została mu szkoda. Przez pojęcie szkody rozumie się uszczerbek, utratę zachodzącą zarówno w sferze majątkowej jak i niemajątkowej. Szkodę można więc określić jako różnicę pomiędzy stanem dóbr prawnie chronionych, jaki już istniał a stanem jaki powstał w wyniku zdarzenia wywołującego zmianę w dotychczasowym stanie rzeczy. W doktrynie często wspomina się, że poszkodowany dotknięty jest szkodą wbrew własnej woli oraz jest ona podstawą odpowiedzialności cywilnej.
Rodzaje szkód
Wyróżniamy dwa rodzaje szkód: materialna i niematerialna (czy też majątkowa i niemajątkowa).
Szkoda materialna (majątkowa) to przede wszystkim uszczerbek, który ma odzwierciedlenie w dobrach i interesach mających wartość ekonomiczną – tzn. taką, którą da się wyrazić w pieniądzu. Warto zaznaczyć, że szkoda majątkowa to nie tylko straty, jakie pomniejszają majątek poszkodowanego wskutek zdarzenia wywołującego uszczerbek. Szkoda materialna wyraża się również w utraconych korzyściach ujawniających się w nie powiększeniu majątku poszkodowanego w taki sposób, w jaki w normalnych warunkach mogło by to nastąpić, gdyby to zdarzenie nie wystąpiło.
Szkoda niematerialna (niemajątkowa) natomiast to taka, która narusza interesy i dobra, które są chronione przez prawo, lecz nie znajdują wyrazu w sytuacji majątkowej poszkodowanego. Szkody niemajątkowej często nie da się określić w pieniądzu i w tej sytuacji mówi się często o krzywdzie doznanej przez poszkodowanego. Krzywda według przepisów Kodeksu Cywilnego jest przesłanką do rekompensaty za ujemne przeżycia poszkodowanego, zwaną też zadośćuczynieniem.
Oprócz tego można także wyróżnić szkody na mieniu oraz szkody na osobie. Szkody na mieniu dotyczą bezpośrednio strat majątkowych poszkodowanego, utraconych korzyści wynikających z wypadku, a także pogorszonych widoków na przyszłość. Szkodą na osobie może natomiast być uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, a także cierpienia psychiczne lub stany lękowe, jako następstwo wypadku.
Zadośćuczynienie – rekompensata za doznaną krzywdę
Zadośćuczynienie jest swoistą formą odszkodowania, która ma na celu zrekompensować poszkodowanemu doznaną krzywdę, a więc szkodę niematerialną w postaci dóbr prawnie chronionych. Podstawą żądania rekompensaty jest działanie lub zaniechanie, naruszające dobro osobiste poszkodowanego, a samo zadośćuczynienie ma na celu naprawienie szkody wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień zarówno fizycznych jak i psychicznych. Pomimo, że jest to szkoda niematerialna, powszechnie uważa się, że pieniężna forma zadośćuczynienia powinna wynagrodzić doznane przez pokrzywdzonego cierpienia oraz ułatwić mu przezwyciężenie ujemnych przeżyć psychicznych i utratę radości z życia. Cierpieniem takim może być utrata osoby bliskiej, ale nie można także zapominać, że w wielu przypadkach możemy mieć do czynienia z poszkodowanymi doświadczającymi obu rodzajów uszczerbków – fizycznego i psychicznego. Przykładem może być młoda osoba w pełni sił fizycznych, która uległa wypadkowi, w wyniku którego doznała uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia uniemożliwiającego mu wykonywanie dotychczasowego zawodu, bądź nawet swobodnego poruszania się, która doznaje z tego powodu uszczerbku na zdrowiu psychicznym. Wszelkiego rodzaju traumy, stany lękowe itp. mogą stać się podstawą do wniesienia roszczenia o zadośćuczynienie.
Szukasz sprawdzonego radcy prawnego?